İş hayatının profesyonelleşmesi ve işletmelerin verilerini raporlama işini hızlı, kolay ve güvenli bir şekilde gerçekleştirmek istemeleri, çeşitli programların geliştirilmesi ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu programlardan biri olan ve dakika-saate göre durum değerlendirmesi yaparak ortaya çıkan veri değişimlerini saymayı ve bunları gruplandırmayı sağlayan dashboard, işlevi bakımından veri panosu veya gösterge paneli anlamına gelir.
Çok karmaşık verilerin dahi kolayca görüntülenip raporlanmasını mümkün kılan gösterge paneli, çok yönlü veri kaynaklarının görsel unsurlara dönüştürülerek özetlenmesini ve bir arada görüntülenmesini sağlayarak verileri sayıp notlandırır ve nicel bilgilerin gösterge yoluyla aktarılmasını mümkün kılar.
Verilerin belirlenip gruplandırılmasını, çeşitli görsellerle sembolleştirilerek saklanmasını, gerektiğinde hızlı ve kolay ulaşılarak anında tekrar görüntülenmesini sağlayan bu araçlar, iş hayatında oldukça etkili ve verimli çalışmaları beraberinde getirmesi açısından iş zekası raporlama aracı olarak kabul edilir. İş zekası devrimlerinden kabul edilebilecek göstergeler olan dashboard’lar, iş dünyası ve teknolojik programların takipçileri tarafından merak edilen bir konu.
Dashboard Nedir?
Dashboard, işletmelerin verilerini grafik ve tablolar aracılığı ile izlemek, görüntülemek ve analiz etmek üzere kullanılan araçtır. Dashboard’ların amacı en kısa sürede en az etkileşim yoluyla fazla seviyede veriye ulaşarak şirketlerin genel durumları hakkında fikir edinmeyi sağlamaktır.
Veri panosu, gösterge paneli, göstege tablosu gibi adlarla anılan dashboard, her türlü metrik, veri kaynağı, API ve çeşitli hizmetleri birbirine bağlayarak işletmelerin çeşitli kaynaklardan veri çıkarmasını ve bunları görüntüleyebilmelerini sağlar. Diğer bir yönüyle de, bir işletmenin ihtiyacı olan değerli verileri anlamak ve soruların yanıtlarına ulaşmak için gereken bilgileri bir bakışta düzenler ve görüntüler.
Panoları belirli metriklere ve temel performans göstergesi – KPI’lara bağlayan dashboard, iş hayatını bir otomobil yolculuğu simülasyonu gibi değerlendirerek işletmelerin yolculukta ne kadar ilerlediklerini ve hedefe ulaşmanı ne kadar süreceğini gösterir. Bu da iş başarısını mümkün kılmak adına, bilgileri parçalarına ayırarak derinlemesine inceleme yeteneği ve fırsatı demektir.
Dashboard ile Neler Yapılır?
Operasyonel ve analitik olmak üzere iki ana başlık altında çeşitlenen dashboard’lar, farklı amaçlara uygun olarak geliştirilir. Operasyonel dashboard’lar bilgilerin anlık temel göstergelerden alındığı veriler sağlarken analitik dashboard’lar bilgileri özet şeklinde ve karşılaştırmalı olarak aktarmayı sağlar.
Dashboard’ların türlerine uygun kullanım alanlarına aşağıdaki örnekler verilebilir:
- Yönetici dashboardları, iş performansları, temel finansal durum, satış ve müşteri potansiyelleri, KPI takibi sağlayarak yöneticilerin işletmenin tüm birimleri ve projeler hakkında bir bakışta tüm verilere ulaşmasını mümkün kılar.
- Sales – Satış dashboard’ları, satış bölgeleri, satış hedefleri ve satış ekiplerinin performanslarının takip ve kontrolünü sağlar. Ayrıca bu göstergeler aracılığı ile satış elemanlarının performans seyir ve değişimleri, haftalık – aylık- dönemsel satış yüzdeleri, ürün performansı gibi alanlarda veriler elde edilerek lider, satış elemanı ve temsilciler adına bunları detaylandırır.
- Business – iş dashboard’ları, hedefler, satışlar, pazarlama faaliyetleri, müşteri ve kullanıcı etkinlikleri alanında durum özeti sunabilir. Çalışma durumları, ek kaynaklar, mesai belirleme işlemleri bu araç aracılığı ile oluşturulur.
- Marketing – pazarlama dashboard’ları, günlük, haftalık, aylık pazarlama faaliyetleri baz alınarak oluşturulan gösterge panolarıdır. Karşılaştırılabilir bilgiler içeren pazarlama dashboard’ları, farklı veri kaynaklarını belirli bir merkez etrafında bir araya getirerek değerlendirme imkanı sağlar. Hangi ürün daha fazla satılıyor, hangi ürünün reklama ihtiyacı var, tüm bu detaylar dashboard kullanımıyla şekillenir.
- Sosyal medya dashboard’ları, sosyal medya içerikleri ve buralarda yürütülen pazarlama faaliyetleri baz alınarak oluşturulur. Hedef kitlenin demografik açıdan değerlendirilmesi ile dönemsel karşılaştırmalar gerçekleştiren bu dashboard’lar, Facebook, Twitter, Instagram, Pinterest, Linkedin, Reddit, YouTube gibi tüm sosyal medya platformları için birleşik çözümler sunar.
- SEO analitiği dashboard’ları, web sitelerinin analizini yaparak trafiğin nereden geldiğini ve hangi kaynakların kullanıcı çektiğini taramayı sağlar.
- SaaS dashboard’lar, düzenli ve sürekli gelir getiren ömür boyu müşteri değeri elde etmeyi amaçlayan işletmelerin kullandığı veri panelleridir. Hedef ve ölçümlerine göre hızlı ve uygulanabilir stratejiler geliştirmeye dikkat eden Spotify, Netflix, Google Photos, iCloud, Amazon Prime gibi şirketler, müşteri edinmek ve müşterilerini kesin bir şekilde elinde tutmak için ihtiyaçları olan verileri sürekli göz önünde bulundurabilmek adına bu veri gösterge panellerini kullanarak kullanıcı deneyimi ve hizmetsel büyümeleri test eder, böylece gerekli destek oluşumunu temin ederler.
- DevOps dashboard’ları, şirketlerin departmanları arasında köprü kurarak tüm geliştirme ekiplerinin ürüne erişimi ve ürün performansı hakkında ölçümler elde etmesini mümkün kılar. Planlama, geliştirme, teslim ve çalıştırma döngüsü üzerinde etki sahibi olan DevOps gösterge panelleri, ürün ve hizmet hakkında sürekli bir takip imkanı elde etmek için gerekli yazılım geliştirme stratejilerinin verilerini düzenleyip not etmek için kullanılır.
Özetle gösterge panelleri, bir işe başlamak ve geliştirmek için ihtiyaç duyulan verilerin görünürlüğünü hızlı ve kolay hale getirerek işletmelere iş hakkında,
- Performans ölçümü,
- Veri şeffaflığı ve erişilebilirliği,
- Tahmin,
- Zamanında müdahale
imkanı sağlar. Bu sayede işletmeler birden fazla alanda yaptıkları işlerin tüm detaylarına anında ulaşır. Çalışanların hedeflerini tamamlama durumları, ürünün beklenen satış rakamlarına ulaşıp ulaşmadığı ve en çok tutulan ürünün hangisi olduğu bilgisi dashboard ile getirilirken, oluşturulan veriler herkesin anlayabileceği sindirilebilir özelliktedir. Stratejilerin olumlu ve olumsuz tüm yönlerinin görüntülenebilmesi sayesinde, hızla rota değiştirme imkanı veren dashboard, aynı zamanda işletmelerin geleceklerini şekillendirmeleri için güçlü bir araç oluşturur.
Etkili bir veri tablosu oluşturabilmek için ise, gerçek zamanlı ve kaliteli verilerin kullanılması, verilerde tutarlı kalınması, verilerin mantıksal olarak gruplandırılması ve hedef kitlenin iyi tanınması, oluşturulan dashboardun amacına yönelik kullanılabilmesini sağlayacaktır.